Chứng ợ hơi và đầy bụng là tình trạng phổ biến mà mọi người, ở mọi lứa tuổi có thể gặp phải. Nguyên nhân của hiện tượng này là do sự tăng lượng khí trong đường tiêu hóa, thường là do rối loạn tiêu hóa các chất tinh bột hoặc sự rối loạn lên men của vi sinh vật trong ruột.
Thường thì khí sinh ra trong hệ tiêu hóa (dạ dày và ruột) có thể được xả ra ngoài qua ợ hơi hoặc khi đi tiểu. Trung bình mỗi người lớn có khoảng 17 lần ợ hơi mỗi ngày.
Tuy nhiên, ở một số người, khí được tạo ra trong quá trình tiêu hóa không thoát ra bằng đường hậu môn, gây ra cảm giác đầy bụng. Đồng thời, khi cơ thắt thực quản giãn ra do áp lực tăng trong dạ dày, khí sẽ trở về phía thực quản và gây ợ hơi.
Ở Mỹ, khoảng 15-30% dân số gặp phải chứng đầy bụng. Tỷ lệ tương tự cũng được ghi nhận ở các quốc gia châu Á. Một cuộc khảo sát ở Mỹ cũng cho thấy hơn 65% bệnh nhân bị đầy bụng và ợ hơi có các triệu chứng từ nhẹ đến nặng, trong đó có 54% ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày. Trong số này, khoảng 43% bệnh nhân phải sử dụng thuốc chữa đầy bụng và ợ hơi. Tất cả những con số này cho thấy đầy bụng và ợ hơi là những triệu chứng rất phổ biến.
Đầy bụng và ợ hơi có nguy hiểm không?
Tuy chứng đầy bụng và ợ hơi không nguy hiểm, nhưng chúng là biểu hiện của rối loạn tiêu hóa và có thể do nhiều nguyên nhân như: ăn nhiều thức ăn gây sinh khí (tinh bột, chất béo nhiều,…), uống nước có ga, hội chứng ruột kích thích, loạn khuẩn ruột, và cũng có thể do các bệnh lý dạ dày như viêm dạ dày, loét dạ dày, trào ngược dạ dày-thực quản.
Nếu cảm thấy chứng ợ hơi và đầy bụng kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng khác như đau thượng vị, nôn, buồn nôn, đau ngực, ợ chua,… cần nghĩ ngay đến khả năng có bệnh lý về dạ dày.
Các bệnh lý dạ dày, đặc biệt là viêm loét dạ dày, nếu không được điều trị kịp thời có thể gây nhiều nguy hiểm cho người bệnh. Ngoài việc ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày, viêm loét dạ dày có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như xuất huyết dạ dày, thủng dạ dày, thậm chí là ung thư dạ dày. Khi bị các biến chứng này, bệnh nhân buộc phải tiến hành can thiệp phẫu thuật.
Hơn nữa, khi bị đầy bụng, lượng khí trong dạ dày thường đi ngược lên thực quản và gây ợ hơi. Ợ hơi kéo dài có thể gây giãn thực quản hoặc làm tổn thương thực quản.
Nên làm gì khi bị ợ hơi, đầy bụng kéo dài
Khi bị ợ hơi và đầy bụng kéo dài, theo kinh nghiệm dân gian, người bệnh có thể sử dụng khăn nóng hoặc túi nước nóng để đặt lên bụng để giảm sự khó chịu. Đồng thời, xoa bụng nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ cũng có thể giúp giảm triệu chứng tạm thời. Để tránh bị đầy bụng và ợ hơi, cần chú ý không ăn những loại thực phẩm và đồ uống gây đầy bụng như cà phê, pho-mát, nước có ga, đậu phộng,… Khi ăn, cần ăn chậm, nhai kỹ, ăn đúng bữa, kiêng thuốc lá và rượu. Trong quá trình ăn, cần hạn chế nói chuyện để không khí không bị lọt vào cùng thức ăn và tránh nhai kẹo cao su.
Nếu chứng đầy bụng và ợ hơi kéo dài và xuất hiện thường xuyên, cần đi khám bác sĩ chuyên khoa để tìm hiểu tình trạng bệnh lý cụ thể và điều trị phù hợp. Người bệnh cần tránh việc lạm dụng men tiêu hóa và thuốc Tây để chữa đầy bụng trừ khi có chỉ định từ bác sĩ, vì điều này có thể làm trầm trọng hơn triệu chứng và bệnh lý của mình.
Người bệnh có thể sử dụng một số loại thảo dược hoặc sản phẩm từ thảo dược để giảm triệu chứng đầy hơi và đầy bụng kéo dài, như gừng, nghệ, hoặc trong trường hợp đầy bụng và ợ hơi do viêm dạ dày – tá tràng, có thể sử dụng phối hợp Nghệ đen – Tinh dầu nghệ – Mật ong để hỗ trợ làm lành viêm và giảm triệu chứng ợ và căng chướng bụng.