Môn vị nằm tại điểm tiếp nối giữa đoạn cuối dạ dày với hành tá tràng của ruột non. Mặc dù chỉ là một phần rất nhỏ, nhưng môn vị lại đóng vai trò quan trọng trong hệ tiêu hó. Môn vị có chức năng như một van cơ bắp, khi đóng lại giúp giữ thức ăn trong dạ dày trước giai đoạn tiêu hóa tiếp theo, và mở ra để đưa thức ăn xuống ruột non.
Hẹp môn vị là tình trạng mà cơ môn vị vì lý do nào đó mà dày lên, phì đại, làm hẹp lối thông giữa dạ dày và tá tràng. Khi môn vị bị hẹp, thức ăn sẽ bị ứ trệ lại tại dạ dày, gây tình trạng nôn trớ, trào ngược, co thắt dạ dày, mất nước, suy kiệt…
Những nguyên nhân nào có thể dẫn đến chứng hẹp môn vị
Hẹp môn vị có thể hẹp cơ năng (do viêm nhiễm, phù nề, co thắt hoặc hẹp thực thể (do ung thư, ổ loét tá tràng to, xơ chai,…). Tình trạng này có thể xảy ra cả ở người lớn và trẻ em.
Nếu xảy ra ở trẻ em thì nguyên nhân chủ yếu là do di truyền. Tuy nhiên, nếu xảy ra ở người lớn thì hầu hết các trường hợp hẹp môn vị là do biến chứng của viêm loét dạ dày tá tràng gây ra hẹp môn vị thực thể. Tình trạng viêm loét dạ dày – tá tràng lâu ngày đã khiến các tổ chức ở tá tràng bị xơ hóa, tạo thành các mô sẹo gây co kéo và chít hẹp môn vị.
Ngoài ra, hẹp môn vị còn có thể là do:
– Sẹo bỏng do uống nhầm acid/kiềm
– Hẹp môn vị ác tích do ung thư hang vị hoặc ung thư môn vị
– U tụy xâm lấn
– Hạch trong bệnh Hodgkin
– Viêm dính quanh tá tràng do viêm túi mật, sau mổ cắt bỏ túi mật
Tuy nhiên, đa số các trường hợp hẹp môn vị là do viêm loét dạ dày tá tràng lâu ngày tiến triển thành.
Hẹp môn vị gây ra hậu quả gì – có nguy hiểm không?
Ở giai đoạn đầu, bệnh nhân thường có các biểu hiện đầy hơi, trướng bụng, đau thượng vị và thường nôn ra thức ăn sau khi ăn, sau khi nôn bụng sẽ dễ chịu hơn. Khi bệnh tiến triển nặng, cơn đau bụng sẽ nặng hơn, thường là đau dữ dội do tình trạng ứ đọng thức ăn trong dạ dày, dạ dày co bóp mạnh, nôn ra thức ăn của bữa cũ. Các triệu chứng này sẽ giảm đi khi người dùng ngồi dậy và nặng hơn khi nằm. Vì thức ăn không được hấp thu nên cơ thể suy kiệt, thiếu dinh dưỡng, đói ăn nhưng không dám ăn, thiếu máu và giảm albumin trong máu. Nôn nhiều làm cho cơ thể mất nước, táo bón, da xanh, mắt trũng, da khô ráp và dễ cáu gắt.
Điều trị và phòng ngừa chứng hẹp môn vị như thế nào?
Khi có những triệu chứng kể trên, cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, xác định cụ thể tình trạng bệnh để từ đó đưa ra được phương pháp điều trị phù hợp. Trong trường hợp hẹp môn vị là hẹp cơ năng thì chỉ cần điều trị nội khoa bằng thuốc, truyền dịch.
Nếu bệnh nhân bị hẹp môn vị thực thể thì bắt buộc phải điều trị ngoại khoa, và trước khi phẫu thuật phải bổ sung nước, điện giải và cung cấp năng lượng cho bệnh nhân.
Những bệnh nhân bị viêm loét dạ dày tá tràng có nguy cơ cao phát triển thành hẹp môn vị thực thể, do đó đừng chủ quan ngay khi có những triệu chứng đầu tiên của viêm loét dạ dày tá tràng, việc điều trị sớm sẽ tránh xảy ra hiện tượng viêm, loét kéo dài dẫn đến hẹp môn vị.