Cơ thể lão hóa làm cho các chức năng của cơ thể giảm sút là nguyên nhân dẫn đến nhiều vấn đề bệnh tiêu hóa thường gặp ở người cao tuổi. Những biểu hiện như chán ăn, không có cảm giác đói hoặc mất hẳn cảm giác thèm ăn rất thường gặp
Các bệnh tiêu hóa ở người cao tuổi thường gặp như rối loạn tiêu hóa, nghẹn, viêm loét dạ dày – tá tràng, viêm thực quản, trào ngược dạ dày thực quản, trĩ, táo bón, viêm đại tràng mạn tính…
Các bệnh tiêu hóa phổ biến ở người cao tuổi có thể kể đến như:
Rối loạn tiêu hóa
Tình trạng này có những biểu hiện như nấc, ăn khó tiêu, đầy hơi, phân không thành khuôn, tiêu chảy hoặc táo bón…nguyên nhân do chức năng hệ tiêu hóa suy giảm, men tiêu hóa và hệ vi khuẩn đường ruột cũng sụt giảm.
Táo bón sẽ nặng hơn đối với trường hợp ăn ít, ít vận động, ít ăn rau quả, ít uống nước vì không đủ lượng phân để tạo kích thích tống đẩy phân ra ngoài, lại không đủ chất xơ và nước làm cho phân khô cứng.
Tiêu chảy gặp ở người cao tuổi có thể do chức năng đại tràng kém. Một nguyên nhân khác đó là khi ăn những thức ăn nhiễm khuẩn, nhiễm độc. Thường xuyên tiêu chảy làm cho cơ thể mất nước, rối loạn điện giải, giảm hấp thu dinh dưỡng
Một nguyên nhân ít người để ý đến chính là người cao tuổi hàm răng không còn đầy đủ, sức nhai kém nên thường không nhai kỹ dẫn đến tiêu hóa kém, phân sống.
Nghẹn
Do các cơ ở thực quản bị teo đi, nên nhu động chuyển thức ăn xuống dạ dày bị chậm lại. Đối với những trường hợp từng bị tổn thương thực quản do trào ngược dạ dày thực quản thì lại càng dễ có nguy cơ bị nghẹn.
Viêm loét dạ dày – tá tràng
Tuy ở người cao tuổi, mức độ tiết acid dịch vị giảm đi nhưng đồng thời khả năng tạo lớp bảo vệ và sản sinh tế bào mới cũng giảm đi rất nhiều. Có nhiều người mắc các bệnh về khớp, phải dùng 1 số loại thuốc giảm viêm có ảnh hưởng không tốt đến dạ dày.
Bệnh về gan mật
Khi chức năng gan bị suy giảm ảnh hưởng đến việc tiết mật và tiêu hóa thức ăn dẫn đến kém hấp thu một số chất, đầy bụng, khó tiêu, chán ăn. Cũng có khi sỏi mật làm tắc ống dẫn mật làm cho quá trình tiêu hóa bị ảnh hưởng
Sa dạ dày
Không thường gặp như những trường hợp trên, nhưng cũng là mội trong những bệnh tiêu hóa gặp nhiều ở người cao tuổi gầy yếu, suy nhược, do các cơ và dây chằng lỏng lẻo, kém đàn hồi nên dạ dày bị sa xuống so với vị trí ban đầu
Ngoài ra, người cao tuổi còn gặp nhiều bệnh tiêu hóa khác, có thể do ảnh hưởng của những bệnh khác gây ra nhưng trong khuôn khổ bài viết này chỉ giới thiệu những bệnh tiêu hóa thường gặp.
Đối với những bệnh cấp tính như tiêu chảy do nhiễm khuẩn hay táo bón do ăn ít, đầy hơi, chướng bụng thì khi điều trị đúng nguyên nhân sẽ khắc phục được, còn những bệnh tiêu hóa mạn tính hoặc có làm tổn thương, thoái hóa, suy giảm chức năng cơ quan tiêu hóa thì việc điều trị phức tạp và kéo dài.
Người cao tuổi để phòng tránh bệnh tiêu hóa thì cần thực hiện chế độ ăn uống hợp lý, cân bằng dinh dưỡng, ăn những thức ăn dễ tiêu, khi ăn nhai kỹ, bổ sung thêm chất xơ trong rau quả. Thức ăn cần được nấu chín, tránh các món tái, các món tanh, lạnh. Ăn đủ bữa, đủ lượng, không vì ngon miệng mà ăn thêm quá nhiều, cũng không vì ngán mà bỏ bữa
Vận động nhẹ nhàng thường xuyên cũng giúp phòng tránh một số bệnh tiêu hóa, nếu các khớp đau nhức, không tiện vận động thì có thể xoa bụng, xoa bóp các bắp thịt
Khả năng hồi phục ở người cao tuổi kém hơn ở thanh niên hoặc trung niên, vậy nên phòng bệnh vẫn hơn chữa bệnh.