Khái niệm viêm loét dạ dày và tá tràng là một tình trạng tổn thương niêm mạc ở vùng dạ dày hoặc hành tá tràng, và thường được gọi chung là viêm loét dạ dày – tá tràng.
Dạ dày và hành tá tràng nối liền với nhau, và triệu chứng của cả hai loại viêm loét có sự tương đồng, do đó, khi chưa có thông tin cụ thể về vị trí và mức độ tổn thương, người ta thường gọi tình trạng này là viêm loét dạ dày – tá tràng.
1. Nguyên nhân gây viêm loét dạ dày và hoành tá tràng
Các nguyên nhân gây bệnh gồm có:
- Vi khuẩn, virus hoặc nấm, với vi khuẩn Helicobacter pylori là nguyên nhân thường gặp nhất.
- Sử dụng hóa chất hoặc thuốc, bao gồm cả các chất ăn mòn mạnh như kiềm hoặc acid mạnh, thuốc lá, cồn, rượu, và một số loại thuốc có thể gây ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày như aspirin và nhóm NSAIDs.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh, bao gồm việc tiêu thụ các chất kích thích dạ dày, thức ăn quá cay, chua, dầu mỡ, hoặc bị thiếu dinh dưỡng do ăn uống không đủ cân đối.
- Tình trạng căng thẳng cơ thể và tinh thần, bao gồm sau chấn thương, bỏng nặng, lo âu kéo dài, căng thẳng, mất ngủ, và thức đêm.
- Tiếp xúc với tia xạ hoặc bị ảnh hưởng bởi các bệnh khác.
2. Phân biệt triệu chứng
Triệu chứng của 2 căn bệnh này thoạt nhìn có vẻ giống nhau nhưng thực ra là rất nhiều điểm khác nhau.
Triệu chứng của viêm loét dạ dày
- Đau ở vùng thượng vị (vùng bụng trên, dưới xương ức), thường là đau âm ỉ hoặc cảm giác nóng rát. Đau có thể trở nên tăng hoặc giảm sau khi ăn.
- Buồn nôn, nôn mửa, trào ngược, đầy bụng, mất cảm giác ngon miệng.
- Sưng bụng sau khi ăn hoặc khi đói.
- Nếu có xuất huyết, có thể xuất hiện phân đen hoặc nôn ra máu, kèm theo đau cơ bản, giảm huyết áp, da xanh tái, mồ hôi, và nhịp tim nhanh.
Triệu chứng của bệnh viêm loét hành tá tràng
- Đau vùng thượng vị tương tự như viêm loét dạ dày, có thể nghiêng về phía bên phải của bụng trên. Đau thường xảy ra khi đói và có dấu hiệu giảm sau khi ăn.
- Buồn nôn, nôn mửa, trào ngược, đầy bụng, mất cảm giác ngon miệng.
Dấu hiệu của viêm loét hành tá tràng cũng khá tương tự viêm loét dạ dày, tuy nhiên, điểm khác biệt quan trọng là viêm loét dạ dày có nguy cơ dẫn đến ung thư dạ dày, trong khi viêm loét hành tá tràng thường không dẫn đến ung thư. Nhiều trường hợp viêm (hoặc loét) dạ dày kết hợp với viêm (hoặc loét) hành tá tràng, và chỉ khi nội soi được tiến hành để xác định vị trí chính xác của tổn thương.
3. Hướng điều trị
- Giảm nguy cơ gây viêm loét.
- Tăng cường bảo vệ niêm mạc dạ dày hoặc hành tá tràng.
- Diệt khuẩn Helicobacter pylori hoặc nấm nếu cần.
- Giảm đau và co thắt.
Bất kể viêm loét ở dạ dày hay hành tá tràng, quá trình điều trị yêu cầu duy trì một chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh. Sử dụng thuốc hoặc thảo dược có thể giúp nhanh chóng hồi phục và tránh tái phát bệnh.