Có một sự nghịch lý, đó là bệnh viêm dạ dày không khó chữa và có nhiều phương pháp điều trị, nhưng do thiếu hiểu biết về căn bệnh này, người bệnh dễ mắc phải một số hiểu lầm nguy hiểm, khiến bệnh viêm dạ dày trở nên khó chữa và kéo dài.
Sai lầm: viêm dạ dày thì không lây lan
Nhiều người nghĩ rằng viêm dạ dày là do chế độ ăn uống không hợp lý, căng thẳng, ăn trễ… và do đó không lây nhiễm cho người khác. Tuy nhiên, thực tế vi khuẩn Helicobacter pylori là một trong những nguyên nhân chính gây ra viêm dạ dày và nó có thể lây từ người này sang người khác. Tại Việt Nam, tỷ lệ người nhiễm H. pylori khoảng 65,6%.
Có trường hợp trong cùng một gia đình, tất cả thành viên đều có kết quả xét nghiệm dương tính với vi khuẩn H. pylori khi kiểm tra sức khỏe về dạ dày. Do đó, có thể kết luận rằng viêm dạ dày có thể lây lan nếu bệnh nhân không điều trị và không phòng tránh lây cho người khác khi mang vi khuẩn H. pylori.
Các con đường lây lan của vi khuẩn H. pylori giữa người và người có thể bao gồm: từ miệng qua miệng (nước bọt, hôn trực tiếp, mẹ ăn cơm cho trẻ…), sử dụng chung đũa hoặc muỗng khi ăn. Ngoài ra, vi khuẩn HP cũng có thể lây qua phân, côn trùng (như ruồi, gián) hoặc qua nguồn nước chưa được xử lý…
Sai lầm: trẻ em không bị viêm dạ dày
Helicobacter pylori là một trong những nguyên nhân chính gây ra viêm dạ dày. Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy có tới 80% trẻ em ở các nước đang phát triển bị nhiễm Helicobacter pylori trước khi đạt 10 tuổi. Hơn nữa, hệ miễn dịch của trẻ em chưa được hoàn thiện như người lớn, điều này có nghĩa là trẻ em rất dễ mắc bệnh.
Hành vi ăn chung với trẻ em của người lớn có thể lây lan vi khuẩn HP cho trẻ. Ngoài ra, trẻ em thường bắt chước thói quen ăn nhiều thực phẩm đóng hộp, đồ ăn nhanh, nước sốt, gia vị, chất bảo quản và các chất phụ gia kích thích niêm mạc dạ dày. Trẻ em cũng thích uống nước giải khát đóng chai. Những loại nước giải khát này, có hoặc không có ga, đều chứa nhiều chất và hương liệu nhân tạo – những chất này thường có tính acid và khả năng kích thích tiết acid trong dạ dày.
Hãy nhớ rằng, viêm dạ dày có thể xảy ra với bất kỳ ai, không phân biệt tuổi tác, giới tính hoặc điều kiện kinh tế xã hội.
Sai lầm: chỉ nên ăn ít khi bị đau dạ dày
Triệu chứng đau và rối loạn tiêu hóa trong viêm dạ dày làm người bệnh có thể sợ ăn. Ngoài ra, nhiều người cho rằng khi đau dạ dày, không nên ăn để giảm áp lực tiêu hóa lên dạ dày. Tuy nhiên, thực tế lại không phải vậy. Người bệnh viêm dạ dày cần ăn đủ lượng thức ăn để trung hòa lượng acid dịch vị. Nếu khó tiêu, có thể chia nhỏ thức ăn thành 5-6 bữa nhỏ (ví dụ, bữa sáng, bữa phụ, bữa trưa, bữa phụ, bữa tối), mỗi bữa vẫn đảm bảo no vừa đủ, không ăn ít hoặc ăn quá no. Nên chọn thức ăn dễ tiêu hóa và ăn chậm, nhai kỹ để giảm gánh nặng cho dạ dày.
Sai lầm: chỉ nên ăn cháo khi bị đau dạ dày
Nhiều người cho rằng khi bị viêm dạ dày, nên ăn cháo vì dễ tiêu và giảm áp lực lên dạ dày. Tuy nhiên, thực tế lại không phải như vậy. Khi nhai kỹ, thức ăn được nghiền nhuyễn và nước bọt được tiết ra nhiều, hỗn hợp này chứa men giúp tiêu hóa một phần thức ăn, giảm áp lực lên dạ dày và giúp giảm triệu chứng trào ngược, khó tiêu, căng chướng bụng. Nước bọt cũng có tác dụng làm lành vết thương, giảm viêm dạ dày. Khi ăn cháo, người bệnh chỉ nuốt mà không nhai, làm mất đi phần lớn hiệu quả của nước bọt.
Sai lầm: viêm dạ dày thì không nên sử dụng nghệ đen
Nhiều người cho rằng nghệ đen là thảo dược không nên dùng trong trường hợp viêm dạ dày. Điều này là không chính xác. Thực tế, nghệ đen là một loại thảo dược có nhiều lợi ích cho sức khỏe đặc biệt là dạ dày. Nghệ đen giúp cải thiện lưu thông máu, tăng cường dinh dưỡng cho dạ dày, giúp lành vết viêm nhanh chóng. Nghệ đen còn giúp giảm tiết acid dịch vị, hỗ trợ tiêu hóa, từ đó giúp người bệnh tiêu hóa tốt và cảm thấy ngon miệng hơn.
Tuy nhiên, tính hoạt huyết và tiêu huyết ứng dụng của nghệ đen không được sử dụng cho bệnh nhân viêm loét dạ dày có chảy máu hoặc phụ nữ mang thai.
Sai lầm: đau dạ dày cần uống càng nhiều nước càng tốt
Mặc dù nước rất quan trọng đối với cơ thể, nhưng uống quá nhiều so với nhu cầu sẽ không chỉ ảnh hưởng đến thận mà còn thay đổi độ pH của dạ dày, tác động lên quá trình tiêu hóa. Uống nhiều nước trước bữa ăn làm cảm giác no, dẫn đến người bệnh ăn ít và nhanh chóng đói trở lại.
Do đó, người bệnh cần uống đủ nước theo nhu cầu cơ thể, không uống quá nhiều trước bữa ăn.
Sai lầm: hút thuốc lá không gây ra viêm dạ dày
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng nicotine và các chất độc khác có trong thuốc lá làm tăng sản xuất và tiết acid dịch vị, điều này có thể dẫn đến viêm dạ dày. Hơn nữa, hút thuốc lá còn có thể gây ra ung thư thực quản, tụy và dạ dày.
Sai lầm: uống nhiều sữa tốt cho viêm dạ dày
Sữa có hai tác động trái ngược nhau đối với bệnh nhân viêm dạ dày. Khi dạ dày căng thẳng, người bệnh có thể uống một ly sữa ấm để giảm cảm giác khó chịu. Sữa giúp trung hòa một phần lượng acid có trong dạ dày, giảm cơn đau. Tuy nhiên, sau đó, sữa lại kích thích dạ dày tiết acid nhiều hơn, gây cảm giác khó chịu, loét và gia tăng nguy cơ viêm loét.
Vì vậy, không nên sử dụng sữa thay thế cho bữa ăn khi đói. Nếu đã uống sữa, cần ăn đủ thức ăn sau đó.
Ngoài những lưu ý về các sai lầm thường gặp ở bệnh nhân viêm dạ dày như đã nêu ở trên, người bệnh có thể sử dụng các sản phẩm thảo dược kết hợp để giúp lành viêm nhanh chóng và cải thiện tiêu hóa, tránh tình trạng ứ trệ. Việc lựa chọn sản phẩm cần chú trọng đến những nghiên cứu chuyên môn và đảm bảo an toàn khi sử dụng trong thời gian dài.
Đỗ Vy